Gebruikers van WordPress.org kunnen 19 november 2018 alvast noteren in hun agenda. Volgens de laatste berichten wordt dan WordPress 5.0 met Gutenberg editor uitgerold. Doorgaans is zo’n nieuwe versie van WordPress no big deal. Deze keer is dat toch anders. Wat kunnen we zoal verwachten?
Laatste update: 22/12/2018
WordPress heeft ervoor gekozen om de nieuwste versie van zijn CMS te koppelen aan de uitvinder van de boekdrukkunst. Gutenberg’s uitvinding was inderdaad revolutionair. Of de WordPress 5.0 met Gutenberg editor nou net zo een omwenteling met zich meebrengt?
Wat verandert er in WordPress 5.0?
De “oude” WYSIWYG-editor was altijd heel erg geïnspireerd op de goeie ouwe tekstverwerker. Met een maagdelijk wit canvas en daarboven een rij met verschillende functieknoppen. Je werkte in wezen met één grote lap tekst waarvan de opmaak en indeling in grote lijnen vastlag (afhankelijk van je WordPress-thema).
Vanaf WordPress 5.0 met Gutenberg editor kan dat idee worden losgelaten. Je artikel bestaat nu veel meer uit aparte bouwstenen. Elk onderdeel waaruit je blogbericht is opgebouwd (bodytekst, tussenkop, video, foto, quote, knop,..) is een blokje dat je desgewenst ook apart kan vormgeven. En groot pluspunt: je kan de verschillende onderdelen heel simpel verplaatsen. Gewoon slepen en neerzetten met je muis. Je artikel als blokkendoos/legpuzzel!
De bedoeling is om op die manier niet alleen veel makkelijker tekst op te maken, maar ook op een intuïtieve manier allerlei multimedia content toe te voegen. Het moet allemaal leiden tot een fijnere gebruikerservaring voor je publiek. Allicht kweek je zo sneller de goeie gewoonte aan om grote lappen tekst op te splitsen, om maar eens wat te noemen.
WordPress 5.0 met Gutenberg editor: meer mogelijkheden, minder plugins en HTML
De nieuwe WordPress-editor brengt ook een aantal features naar het standaardpakket van WordPress waarvoor je voorheen steevast en extra plugin nodig had. Denk hierbij onder meer aan de optie om in kolommen te werken, de achtergrondkleur van tekstblokken te wijzigen of knoppen toe te voegen. Wil je een tekst met wat meer toeters en bellen, dan hoef je niet per se kniediep in de HTML-modus van je blog te gaan waden. Al kán het nog steeds, mocht je dat willen. Toch liever de vertrouwde klassieke editor? Daar kan je nog steeds naar overschakelen.
Zijn mijn WordPress-thema en -plugins compatibel met Gutenberg?
Spijkerharde garanties zijn er natuurlijk niet te geven. Aangezien Gutenberg al een hele tijd beschikbaar is in beta, kan je er redelijkerwijs van uitgaan dat de spullen die recent nog een update kregen samenwerken met de Gutenberg-editor van WordPress 5.0. Zo niet, dan moet je op zoek naar themes en plugins die wél “Gutenberg-ready” zijn.
Anderzijds heb je de Gutenberg-plugin geïnstalleerd op met een vorige versie van WordPress en bleef alles naar behoren werken, dan is de kans groot dat je zonder al te veel problemen zal kunnen overstappen naar WordPress 5.0.
Overstappen naar WordPress 5.0?
Mocht je WordPress 5.0 al geïnstalleerd hebben en vind je de nieuwe editor maar niks, installeer dan de oude editor via de plugin Klassieke editor. Je kan dan altijd terug naar de vertrouwde editor zoals we die al jaren kennen. Kijk je in je dashboard naar je lijst met blogberichten, dan wordt melding gemaakt van het feit dat een artikel is gemaakt met de oude of nieuwe editor.
Belangrijk is dat je bij de overstap naar WordPress 5.0 de Gutenberg-plugin deactiveert en verwijdert. Gutenberg is immers ingebouwd in de nieuwste update van WordPress en de aparte plugin werd dus overbodig. Zo vermijd je ook conflicterende instellingen!
Ik ben zelf ook nog niet definitief overgeschakeld. Ik wacht echt op de release van WordPress 5.0. Wel zorgde ik alvast voor een recente update van mijn WordPress-thema én keek ik kritisch naar mijn verzameling plugins: wanneer werden ze voor het laatst bijgewerkt en heb ik ze echt allemaal nodig?
Het is verder ook berejammer dat (voor zover ik dat nu kan inschatten) het niet zo is dat je hele blog meteen wordt omgezet naar een soort standaardindeling van Gutenberg. Je oude artikelen zullen er blijven uitzien zoals nu. Je zal dus (ook als lezer) duidelijk een voor- en na-effect hebben. Je kan de oudere stukken wel aanpassen aan de nieuwe indeling. Dat is misschien te overwegen als je een site hebt met 20 berichten, maar niet erg realistisch met een archief van 750 artikels.
Meer mogelijkheden, minder focus?
Leuk is het allemaal wel. Maar of de extra mogelijkheden inderdaad voor betere/mooiere blogposts gaan opleveren?
Fijn is wel dat het makkelijker wordt om (specifieke) blogposts visueel wat meer uit de band te laten springen.
Voor mezelf weet ik dat het oppassen is dat ik me niet te veel laat afleiden door de extra mogelijkheden en instellingen. En het wordt moeilijker om één uniforme huisstijl aan te houden. Opgepast voor de bonte kermis!
Moet je onmiddellijk updaten naar WordPress 5.0?
De uiteindelijke release van WordPress 5.0 kwam er op 6 december. Enkele weken later dus dan oorspronkelijk gepland. En nu al zijn er kwaadtongen die beweren dat deze versie nog veel bugs heeft en eigenlijk veel te vroeg op het grote publiek is losgelaten.
Normaal gezien wordt altijd aangeraden om zo snel mogelijk over te schakelen op de nieuwste versie van WordPress. Maar gezien de (drukke) periode en vooral de nogal grote veranderingen die op til zijn kan het geen kwaad om nog even te wachten op een rustiger moment.
Overigens loopt niet alles helemaal zonder problemen. Vooral de WordPress-thema’s die werken met page builders (Divi, Elementor,…) durven nog wel eens grote problemen geven. Helemaal onlogisch is dat niet want de nieuwe WordPress-editor is ook een page builder….
In WordPress 5.0 werden immers geen beveiligingslekken gedicht. Het kan dus geen kwaad als je nog niet meteen overstapt. Maar dat is wel het geval vanaf WordPress versie 5.0.1. die op 13 december op het publiek werd losgelaten.
Je kan dus de tijd nemen om – in de changelog – na te gaan of je WordPress-theme én al je plugins met WordPress 5.0 overweg kunnen.
Eerste ervaringen met de Gutenberg editor
Hoe werkt dat nu in de praktijk? Veel ervaring heb ik nog niet, natuurlijk. Zoals gezegd ben ik niet van plan om oudere artikels te gaan tweaken met de nieuwe editor.
#WordPress5 schijnt de permalinks van je artikels te wijzigen! ’t Probleem is opgelost als je voor het publiceren nog even overschakelt op de klassieke editor. In de gaten houden, zou ik zeggen! #blogpraat?
— Blogtrommel (@Blogtrommel) December 15, 2018
Dat is dus al een eerste ding dat ik opmerkte toen ik mijn eerste post maakte met de Gutenberg editor. Tot nader order schakel ik dus even over naar de klassieke editor om de zaak “definitief” op te slaan.
Het is even wennen, dat spreekt. Opvallend is dat je in Gutenberg altijd een nieuw tekstblok/element aanmaakt telkens je op Enter drukt. Soms is dat handig, maar soms ook helemaal niet. Bij ieder nieuw element word je er namelijk toe aangezet om te gaan morrelen met de opmaak en indeling van een individueel onderdeel van je artikel.
Bovendien, het is ook zoeken naar sommige echt voor de hand liggende functies. en sommige functies en instellingen zijn enkel mogelijk met bepaalde blokken. Misschien ligt het aan mij maar die bouwstenen met hun verschillende mogelijkheden en instellingen halen me in no time uit de flow van het schrijven. Daarom alleen al werk ik veel liever met de klassieke editor.
Tot slot: al die opmaakmogelijkheden voor elk blokje waaruit zo’n blogpost is opgebouwd… Spelen met de layout van zo’n webpagina is erg leuk en soms zelfs nodig, maar ik voorzie dat een aantal bloggers zich al te makkelijk zullen laten gaan. Niet noodzakelijk bevorderlijk voor de professionele uitstraling van zo’n blog. En ook voor de algehele leesbaarheid van de site zijn er geen garanties…
Toch nog maar even de klassieke editor bezigen
Dat alles maakt dat Gutenberg niet voor iedereen even prettig werkt. De tekstblogger die al jaren vertrouwd is met WordPress, doet er toch goed aan de plugin klassieke editor te installeren wil ‘ie zijn workflow niet overhoop laten gooien. Voor wie vroeger Wix gebruikte is WordPress 5 met Gutenberg waarschijnlijk een zegen
Conclusie
Ja, die nieuwe editor brengt een grote verandering met zich mee. We mogen ons opmaken voor een nieuwe schrijfervaring, zoveel is zeker. Het is wel een beetje raar: je krijgt een compleet nieuwe versie van WordPress en het eerste wat je doet is een plugin installeren die de voordelen van Gutenberg meteen teniet doet… Gelukkig kan je zo wel makkelijk schakelen tussen de klassieke editor en Gutenberg…
Van een echte revolutie zou ik nou niet direct durven spreken. De interface van medium.com werkt bijvoorbeeld al een jaar of 4 volgens dezelfde principes. Al moet gezegd dat WordPress 5.0 met Gutenberg editor veel meer mogelijkheden biedt. Ik heb me altijd afgevraagd waarom WordPress niet (veel) eerder op die kar is gesprongen.
En hoe kijk jij tegen WordPress 5.0 aan? Ben jij iemand die met een bang hartje wacht op wat komen gaat, of kan de Gutenberg-update voor jou niet snel genoeg een feit zijn?
Bronnen:
Meer van dat?
Foto: (WordPress backend) door Georgejmclittle/shutterstock.com
Geef een reactie