Alvast in België rust 1 internetter op 8 zijn browser uit met een adblocker. En iets in mij zegt dat dat cijfer in Nederland nog een stukje hoger ligt. Dit kan op termijn onmogelijk zonder gevolgen blijven.

Nu steeds meer marketeers en bedrijven het net lijken te beschouwen als hét belangrijkste advertentiekanaal, is het voor ons als digitale consumenten somtijds zoeken naar redactionele content zonder commerciële bijbedoelingen.

Nu hoeft dat op zich niet eens zo’n groot probleem te vormen. Google even op “adblocker” (gevolgd door de naam van je internetbrowser) en je kan er per direct mee aan de slag. Het is een stuk aangenamer surfen zonder al die vervelende banners en popups, toch?

Vorm van diefstal

Maar niet iedereen vindt de wildgroei aan adblockers zo fijn. Met name voor adverteerders, webmasters, uitgevers en andere bloggers is dit een ferme streep door de rekening. Nogal wiedes, want de meeste online verdienmodellen zijn in grote mate gebaseerd op het aantal internetgebruikers dat effectief zo’n reclameblok – of affiliatelink te zien krijgt. Als echter een groot deel van het publiek niet meer met een banner wil worden geconfronteerd…

Het is een beetje alsof je de dagbladhandel binnenstapt, er je favoriete tijdschrift koopt, de advertentiepagina’s eruit scheurt en dan verwacht dat je het blad met korting (of helemaal gratis) meekrijgt. Terwijl het eigenlijk veel logischer is als je net méér zou betalen. Want de adverteerder gaat hiermee rekening houden en een lagere prijs eisen voor zijn advertentieruimte. Minder advertentie-inkomsten kan voor de lezer  slechts twee dingen betekenen: een blad van mindere kwaliteit en/of een (veel) duurder blad.

Een verantwoordelijke van een groot Belgisch mediabedrijf schuwde onlangs de grote woorden niet. Hij bestempelde (het gebruik van) adblockers als “Een vorm van diefstal”, einde citaat. Persoonlijk lijkt me dat wel erg cru gesteld, maar ik kan wel begrip tonen voor zijn uitspraak.

Al spookt er (alweer) een spreekwoord door mijn hoofd: “Wie een put graaft voor een ander, valt er zelf in.” We hebben de vloek van de adblocker over onszelf afgeroepen, maar dat even terzijde. De geplaagde CEO kwam trouwens meteen op de proppen met een oplossing voor zijn probleem: “Geef adblocker-gebruikers minder gratis content.” 

Enfin, nu reeds zijn er mediabedrijven die in die richting denken. Wie op de site van de Duitse tabloidkrant Bild aankomt met een adblocker wordt vriendelijk verzocht die (tijdelijk) uit te schakelen of een abonnement te nemen.

Democratisch internet in gevaar?

“So what, mijn zorg niet,” hoor ik je denken. Dat is je goed recht. Maar als adblockers nog populairder worden dan komt de dag dat grote hoeveelheden content niet meer vrij voor iedereen toegankelijk is, maar meer en meer zal verdwijnen achter een betaalmuur. Want geef toe, is het niet erg verleidelijk om massaal het voorbeeld van Bild te volgen? Weliswaar met dat ene verschil: de keuze om de adblocker uit te schakelen achterwege te laten en de gebruiker meteen langs de kassa te laten passeren.

Toegegeven, ik neem hierbij terecht of onterecht aan dat adverteerders enkel geassocieerd willen worden met content van topkwaliteit. Waarbij ik overigens niet gezegd wil hebben dat Bild topkwaliteit zou aanbieden die ik voor geen goud zou willen missen. Ik wil het trouwens ook niet laten uitschijnen alsof enkel de content waarmee adverteerders een voet tussen de deur hebben de moeite waard is, maar je begrijpt waar ik naartoe wil.

Wat er ook van zij, er zullen grote groepen mensen ontstaan voor wie het wereldwijde web een stukje kleiner wordt omdat men het niet wil of kan betalen. En – ook gevaarlijk – veel meer dan nu al het geval zullen anderen bepalen welke stukken gratis zijn en welke niet.

We moeten met z’n allen maar eens gaan nadenken over wat voor soort internet we nu eigenlijk willen. Als weldenkende veertiger (voor wie het wereldwijde web een belangrijk venster op de wereld is, dat moet ik toegeven) geef ik alvast de voorkeur aan een internet met zo weinig mogelijk barrières. Dat ik dan al eens een kamerbreed uitgerolde banner moet wegklikken of per ongeluk een cookie moet toestaan neem ik dan graag voor lief.

We worden ieder wakker moment van de dag overspoeld door reclame (die we niet kunnen wegfilteren), dus die paar commerciële uitingen mogen niet echt een probleem vormen.

Voor niks gaat de zon op

Ik begrijp best dat diegene die mij zeer regelmatig voorziet van gratis hoogwaardige informatie zulks niet blijft doen voor de hemelse dauw of om mij een plezier te doen. Vroeg of laat wil hij of zij daar iets voor terug. Dat kunnen mijn digitale schouderklopjes zijn, maar daar kan je natuurlijk geen brood voor kopen. Investeren in een betere site of blog – met nog betere content – lukt ook niet met alleen schouderklopjes, +1’s, likes en retweets.

En natuurlijk kàn bloggen helemaal gratis. Je hoeft er dus geen geld in te steken als je dat niet wil (daarmee is bloggen voor mijn part een hobby met een haast onklopbare verhouding prijs/fun). Maar wil je het bloggen echt serieus aanpakken – en dus een site online wil zetten die een beetje aan de verwachtingen van de rot verwende internetter voldoet – dan zal dat vroeg of laat toch geld gaan kosten. Domeinnaam en hosting vormen dan slechts het topje van de ijsberg. Een beetje blogger zal al snel moeten investeren in extra webruimte voor het blog, een fototoestel, materiaal om video’s te schieten, een gelikt lay-outje, goodies voor winacties (al worden die laatsten vaak gesponsord) enzovoort.

Als je al het voorgaande inderdaad kan bekostigen met inkomsten uit advertenties, affiliatemarketing, advertorials en dies meer, dan is je blog reeds lang het stadium van puur hobbyproject gepasseerd, daar kan je vergif op innemen. Dan is je blog niet meer iets dat je er zomaar even bijneemt. Het betekent in het overgrote deel van de gevallen 365 dagen op 365 minstens een paar uur bezig zijn met je blog. Kan je nagaan wat het betekent te moeten (kunnen) leven van je site, laat staan als je via die site ook nog eens het loon van medewerkers moet kunnen betalen…

Waar het mij hier vooral om gaat is dat adverteerders en uitgevers – professionals en ietwat geflipte hobbyisten – indien gewenst in staat moeten kunnen zijn een leefbaar businessmodel op poten te zetten. Het liefst op een transparante manier en zonder overal betaalterminals neer te hoeven planten.

Dus ja, van mij mag een blogger of andere uitgever inkomsten halen uit online reclame. Zeker als ik op die manier helemaal gratis en voor niks toegang krijg tot zijn/haar onversneden gave artikelen.

Bedenk trouwens ook dat de meeste van de banners tenminste de verdienste hebben onmiddellijk als reclame herkenbaar te zijn. Iets wat lang niet altijd het geval is met affiliate links en advertorials bijvoorbeeld! Dus waar klagen we eigenlijk nog over?

Overigens heeft het gebruik van adblockers ook zo zijn nadelen. Veel vaker dan me lief is, is te horen dat zo’n adblocker (ook) niet zorgt voor een probleemloze gebruikerservaring. Het zou zomaar kunnen dat je een onvolledig artikel te lezen krijgt (als er achter een plaatje een affiliate-link verborgen zit, bijvoorbeeld). Bovendien, zo’n affiliate kan ook een leuke aanbieding verbergen. Zeker als je blogger met kennis van zake te werk gaat. Maar goed, Het is niet mijn taak het op te nemen voor adverteerders, bedrijven en organisaties.

Kiezen of delen

Advertentieblokken op een blog zijn voor jou als lezer buitengewoon storend? Fijn, maar wat belet je eigenlijk om het bewuste blog voor de rest van de tijd gewoon straal te negeren?

Ik begrijp ook best waarom iemand zijn toevlucht zou nemen tot adblocks. Advertenties allerhande verstoren soms danig het natuurlijke kijk- en zoekgedrag van moderne internetters. Dus beste uitgevers en adverteerders, houd het smaakvol, wees transparant (word niet de spreekbuis van elkeen die je een paar euro’s toewerpt), overdrijf niet en jaag lezers niet om de haverklap in de gordijnen. Dan komt zo’n bezoeker minder in de verleiding een adblocker te gaan gebruiken. En heb je jonge kinderen dan kan ik me goed voorstellen dat je ze wil beschermen tegen al te grote commerciële bombardementen.

Echter, volwassen, mondige en weldenkende consumenten/internetters – dat is toch het hokje waarin we onszelf graag onderbrengen – moeten in staat zijn om verantwoord met commerciële boodschappen om te gaan. Ook zonder adblockers! Indien dat niet het geval is zijn er slechts twee mogelijkheden: je blijft weg van het internet of je installeert een adblocker en je betaalt zonder morren voor je content overal waar je dat gevraagd wordt.

Wat kies jij?